Aurkibidea
- Emaitzak
- Mugakide gehieneko udalerriak
- Mugakide gutxieneko udalerriak
- Barrendegiak
- Kalkuluaren xehetasun teknikoak
Emaitzak
Galdera horri erantzuteko datu geoespazialak ikusi, editatu eta aztertzeko software libreko QGIS tresna eta Gaindegiaren Euskalgeo biltegiko udalerrien SHAPE fitxategia erabili ditut (interesa duenarentzat xehetasunak artikuluaren amaieran).
Euskal Herriko udalerri bakoitzak duen mugakide kopurua lortzeko egindako kalkulu horren emaitza ondorengo grafiko eta taulan ikus dezakezue:
| Mugakide kopurua | Udalerri kopurua | Udalerriak |
|---|---|---|
| 20 | 1 | Baztan |
| 17 | 1 | Tolosa |
| 16 | 1 | Urbasa |
| 15 | 1 | Kanpezu |
| 14 | 4 | Bernedo, Gesalatz, Iruñea, Lokiz mendizerra |
| 13 | 3 | Bardeak, Berastegi, Guardia (Biastari) |
| 12 | 9 | Deierri, Deikaztelu, Goizueta, Hazparne, Itza, Orbaizeta, Tutera, Trebiñu, Ultzama |
| 11 | 15 | Abadiño, Dima, Galdakao, Gasteiz, Gipuzkoa eta Arabako Partzoneria Orokorra, Irunberri, Lana, Larraun, Leotz, Mendaza, Otsagabia, Piedramillera, Urantzia, Urraulgoiti, Villamayor de Monjardin |
| 10 | 25 | Allin, Andia Mendizerra, Antzin, Araitz, Arakil, Aralar, Aramaio, Ataun, Barrundia, Berriobeiti, Donemiliaga, Donostia, Erandio, Errezil, Ezkabarte, Galar, Harana, Larraine, Markina-Xemein, Muxika, Oltza, Orozko, Senpere, Uharte Arakil, Zeberio |
| 9 | 42 | Aia, Altzürükü, Ameskoabarren, Arrankudiaga, Artze, Azpeitia, Banka, Beasain, Bergara, Berriz, Bidankoze, Bilbo, Doneztebeko fazeria, Erriberagoitia, Gares, Gaztelu, Ibargoiti, Idiazabal, Iguzkitza, Imotz, Ituren, Jaurrieta, Legazpi, Legorreta, Lekunberri, Lerin, Lukin, Mithiriña, Mungia, Oloritz, Oñati, Orzaize, Sesma, Tafalla, Torralba del Río, Txulapain, Urraulbeiti, Uxue, Villabona-Amasa, Zamudio, Zizur, Zornotza |
| 8 | 50 | Aguilar kodeskoa, Aiherra, Altzai-Altzabeheti-Zunharreta, Andoain, Arraia-Maeztu, Artaxoa, Asparrena, Bargota, Barkoxe, Basaburua, Beintza Labaien, Domintxaine-Berroeta, Donaixti-Ibarre, Donazaharre, Duzunaritze-Sarrasketa, Eibar, Elduain, Elorrio, Enirio de Aralar, Entziako partzuergoa, Errenteria, Erriberri, Esteribar, Etaio, Etxalar, Etxauri, Galdames, Girgillao, Gueñes, Heleta, Hiriberri Atetz, Irun, Iruraitz-Gauna, Landibarre, Larragoa, Lizartza, Lizoain, Makea, Mendigorria, Mugerre, Obanos, Oion, Oragarre, Oteitza, Urdiñarbe, Ustaritze, Uztarroze, Zaldibia, Zizurkil, Zuia |
| 7 | 81 | Abaurrepea, Aiara, Ainharbe, Ainhize-Monjolose, Albiztur, Alkiza, Aloze-Ziboze-Onizegaine, Amenduze-Unaso, Amorotze-Zokotze, Anoeta, Aranguren, Areso, Armendaritze, Arrangoitze, Arrigorriaga, Arruta-Sarrikota-Amikuze, Asteasu, Aulesti, Auritz, Azkarate, Azkoitia, Baiona, Barakaldo, Barasoain, Bera, Bidarrai, Bildoze-Onizepea, Biurrun, Burgelu, Busturia, Donapaleu, Doneztebe, Eiheralarre, Elgoibar, Elortz, Errigoiti, Erro, Erromantzatua, Etxarri Aranatz, Ezporogi, Faltzes, Galipentzu, Gamiz-Fika, Garralda, Gatika, Gautegiz-Arteaga, Goñi, Hernani, Irisarri, Ispaster, Itsasondo, Itzagaondoa, Jatsu, Labetze-Bizkai, Lapoblación, Larraga, Larzabale-Arroze-Zibitze, Lazkao, Legutiano, Lekorne, Lesaka, Lohitzüne-Oihergi, Loiu, Longida, Morga, Mues, Murillo el Cuende, Nabarniz, Nazar, Orendain, Ozaze-Zühara, Pagola, Santakara, Santsol, Sohüta, Uharte-Hiri, Untzue, Urduliz, Zabaltza Urraulgoiti, Zumarraga, Zuñiga |
| 6 | 126 | Abartzuzako fazeria, Aberin, Ablitas, Adios, Agurain, Aiziritze, Alesbes, Alonsotegi, Altzaga, Ameskoako Mendi komuna, Amezketa, Amoroto, Amurrio, Andosilla, Añorbe, Antzuola, Anue, Arantza, Arboti-Zohota, Aritz, Arrieta, Arroitz, Arrokiaga, Arüe-Ithorrotze-Olhaibi, Azkaine, Azkoien, Azuelo, Baigorri, Barbarin, Bardoze, Behorlegi, Beizama, Belauntza, Bermeo, Bidania-Goiatz, Bidaurreta, Cascante, Deba, Desojo, Donamaria, Donamartiri, Donibane Lohizune, Dulantzi, Durango, Egues, Elo, Ereño, Ergoiena, Erronkari, Esa, Eslaba, Ezkaroze, Ezpeleta, Galoze, Garaioa, Garinoain, Gernika-Lumo, Gotaine-Irabarne, Ibarla, Ibarra, Igorre, Itsasu, Iurreta, Izaba, Izpura, Izura-Asme, Jatsu (Lapurdi), Jutsi, Kanbo, Kaseda, Kortezubi, Kripan, Kuartango, Lagran, Lanako fazeria, Lanako fazeria, Larrabetzu, Larresoro, Lasa, Leaburu, Leintz Gatzaga, Leitza, Lexantzü-Zünharre, Ligi-Atherei, Liginaga-Astüe, Lizarra, Luzaide, Mallabia, Martzilla, Maule-Lextarre, Mendabia, Mendaro, Mendata, Milafranga, Mirafuentes, Murieta, Mutiloa, Odieta, Oibar, Oitz, Oko, Okondo, Ollo, Otxandio, Portugalete, Ribaforada, Samaniego, San Martin Unx, Sartze, Sopuerta, Garape, Uharte-Garazi, Urizaharra, Urrotz, Urruña, Uterga, Viana, Villabuena de Alava, Villatuerta, Zaldibar, Zangoza, Zarrakaztelu, Zeanuri, Zestoa, Zigoitia, Zirauki, Ziritza Etxauribar |
| 5 | 128 | Abaigar, Abaltzisketa, Abanto-Zierbena, Abartzuza, Abaurregainako fazeria, Ahatsa-Altzieta-Bazkazane, Ahetze, Ahurti, Aiegi, Ainhoa, Aintzila, Aizarnazabal, Alegia, Allo, Altsasu, Angelu, Anhauze, Aranbeltz fazeria, Arano, Arbizu, Aretxabaleta, Armañantzas, Arnegi, Arrasate, Arratzu, Arratzu-Ubarrundia, Arrosa, Arteaga-Gaztelu-Elexabeitia, Artzentales, Atetz, Atharratze-Sorholüze, Badaiako Mendizerra, Basauri, Basusarri, Behaskane-Laphizketa, Behauze, Berriatua, Bertizarana, Bidarte, Burgi, Burgue-Erreiti, Bustintze-Iriberri, Cabanillas, Cabredo, Caparroso, Cárcar, Donibane-Garazi, Donostiri, Elizagorria, Eneritz, Eratsun, Erriberabeitia, Espartza Zaraitzu, Esprontzeda, Ezpeize-Ündüreine, Ezterenzubi, Forua, Funes, Gabadi, Gaintza, Gamarte, Genevilla, Getxo, Gordexola, Hozta, Ibarrangelu, Idauze-Mendi, Igantzi, Iguzkizako fazeria, Iholdi, Iruña Oka, Iruri, Itsaso, Lanako fazeria, Lanako fazeria, Lantziego, Larribarre-Sorhapürü, Lasarte-Oria, Laudio, Leatxe, Ledea, Legaria, Lemoiz, Lerga, Lezo, Lukuze-Altzumarta, Mañeru, Marañón, Martxuta, Mélida, Meñaka, Mendibe, Mendikota, Mirafuentes, 82 fazeria, Miranda Arga, Mitikile-larrori-Mendibile, Munitibar-Arbatzegi-Gerrikaitz, Mutriku, Nabaskoze, Oiartzun, Olexua, Orbara, Ordizia, Orexa, Ormaiztegi, Ortuella, Ostankoa, Pitillas, Plentzia, Remendiako fazeria, Sara, Sestao, Suhuskune, Tiebas-Muru Artederreta, Torres del Río, Trapagaran, Ubide, Uharte Eguesibar, Ukar, Untziti, Usurbil, Valtierra, Zalgize-Doneztebe, Zalla, Zare, Zegama, Ziortza-Bolibar, Zizur Nagusia |
| 4 | 132 | Abaurregaina, Agilar Kodesko fazeria, Ajangiz, Altzo, Antzineko fazeria, Antzineko fazeria, Arama, Aranaratxe, Arantzazu, Aras, Arberatze-Zilhekoa, Arbona, Areatza, Argantzun, Arhantsusi, Aria, Atarrabia, Bakaiku, Bakio, Baliarrain, Barillas, Bastida, Bedia, Beire, Belaskoain, Berango, Berantevilla, Berbintzana, Berrogaine-Lahüntze, Bertziranako fazeria, Beskoitze, Biarritz/Miarritze, Bidaxune, Buñuel, Bunuze, Burlata, Busto, Cadreita, Corella, Donamariako fazeria, Ekora, Elgeta, Eltziego, Eskoriatza, Etxarri Etxauribar, Etxebarre, Etxebarri (Etxebarri-Doneztebeko elizatea)*, Ezkio, Ezkurra, Fontellas, Fruiz, Fustiñana, Gabiria, Gamere-Zihiga, Garde, Garindaine, Getaria, Gizaburuaga, Gobiaran, Haltsu, Hauze, Hondarribia, Ikaztegieta, Ilharre, Irantzu, Irulegi, Isturitze, Iturmendi, Iurreko fazeria, Jaitz, Karrantza, Lakarra, Lakarri-Arhane-Sarrikotagaine, Lakuntza, Lanako fazeria, Lanako fazeria, Lantaron, Lapoblaciongo fazeria, Larragoako fazeria, Larraul, Laukiz, Legarda, Leioa, Lemoa, Leza, Lezama, Lezaun, Luhuso, Mañaria, Maruri-Jatabe, Meharine, Mendexa, Metauten, Montori = Berorize, Murillo el Fruto, Murueta, Muruzabal Itzarbeibar, Muskildi, Muskiz, Navaridas, Olaibar, Olatzagutia, Orkoien, Orontze, Otsagabiako fazeria, Pasaia, Puiu, Santurtzi, Segura, Sondika, Sopela, Sukarrieta, Tirapu, Urdatx/ Santa-Grazi, Urdazubi, Urdiain, Urepele, Urkabustaiz, Urketa, Urnieta, Ürrüstoi-Larrabile, Urzainki, Xabier, Zanbrana, Zaratamo, Zaro, Zerain, Ziordia, Ziritza, 55 fazeria, Zubieta, Zumaia, Zuraide |
| 3 | 94 | Abartzuzako fazeria, Aduna, Akamarre, Aldude, Añana, Antsoain, Antzineko fazeria, Arakaldo, Aranaratxe fazeria, Arellano, Arguedas, Armiñón, Arruazu, Artazu, Astigarraga, Atxondo, Azagra, Balmaseda, Barañain, Barrika, Beriain, Berrobi, Betelu, Bilar, Biriatu, Castejón, Cintruenigo, Cortes, Derio, Ea, El Limitado partzuergoa, Elgorriaga, Erango, Ermua, Eulate, Ezkabarteko fazeria, Fitero, Garai, Gixune, Gorza, Hendaia, Hernialde, Hiriberriko fazeria, Hiriburu, Irura, Irurtzun, Iturengo fazeria, Izurtza, Juslapeña fazeria, Juslapeña fazeria, Lanako fazeria, Lantz, Ledeako fazeria, Lehuntze, Lekuine, Lodosa, Mañueta, Markin-Etxebarria, Milagro, Mirafuentes, 81 fazeria, Mirafuentes, 84 fazeria, Monteagudo, Morentin, Mundaka, Olaberria, Olorizko fazeria, Orbarako fazeria, Orio, Orisoain, Orotz-Betelu, Orreaga, Ospitalepea, Saldias, San Adrián, Sartaguda, Semindieta fazeria, Soraluze, Sorlada, Sunbilla, Tulebras, Turtzioz, Ugao, Uharte Arakileko fazeria, Urduña, Urizaharra, Lagran eta Lañaoko Mankomunitatea, Urretxu, Urrotz hiribildua, Villaverde turtzioz, Zalduondo, Zarautz, Ziburu, Zierbena, Ziritza,56 fazeria, Zuñigako fazeria |
| 2 | 39 | Allineko fazeria, Antzineko fazeria, Artziniega, Atetzeko fazeria, Bastida, Berrioplanoko fazeria, Berriozar, Bokale, Deikazteluko fazeria, Etxarri (Zuberoa), Ezprogiko fazeria, Garrüze, Gazteluberri, Gesalatzeko fazeria, Gesalatzeko fazeria, Getaria (Lapurdi), Gorliz, Irunberriko fazeria, Irunberriko fazeria, Itzaltzu, Lanako fazeria, Larraungo fazeria, Legariako fazeria, Lekeitio, Melida-El Cuende Murilloko fazeria, Moreda de Alava, Murchante, Olexuako fazeria, Olexuako fazeria, Olloko fazeria, Olorizko fazeria, Oltzako fazeria, Ondarroa, Ozaraine-Erribareitia, Sarrikotapea, Urraulgoitiko fazeria, Uxueko fazeria, Zugarramurdi, Zuñigako fazeria |
| 1 | 8 | Agoitz, Aranarache, 27 fazeria, Elantxobe, Eskiula, Lanestosa, Lapuebla de Labarca, Lekunberri, Samatze |
| 0 | 2 | Jestaze, Petilla Aragoikoa |
Mugakide gehieneko udalerriak
Baztan
Nafarroa Garaiko Baztan da mugakide gehien dituen Euskal Herriko udalerria. 20 udalerrirekin egiten du muga:
- Lapurdiko bostekin: Sara, Senpere, Ainhoa, Ezpeleta, Itsasu.
- Nafarra Behereko beste bostekin: Bidarrai, Baigorri, Banka, Aldude eta Urepele.
- Nafarroa Garaiko hamarrekin: Zugarramurdi, Urdazubi, Erroibar, Esteribar, Lantz, Anue, Ultzama, Donamaria, Bertizarana eta Etxalar.
Hainbeste mugakide izatearen arrazoi nagusia Baztan Euskal Herriko udalerririk handiena izatea da. 376,8 km²-ko azalera du. Konparazio batera, Gipuzkoaren azaleraren ia %20a da hori eta Zuberoaren %46a. Baztani mugakide dituen 20 herrien azalera batuta, 1370,79 km²-ko barrutia osatzen da, Gipuzkoaren %72a eta Zuberoaren bikoitza baina gehiago.
HEMEN AZALERAK KONPARATZEN DITUZTEN IRUDIAK
Baztan Euskal Herriko udalerrien artean perimetro handiena duena ere bada: 124 kilometro inguru. Bardeek 177,6 km-ko perimetroa dute baina ez dira udal bat. Perimetro horretatik ia erdia (52 km) estatuen arteko muga ere bada gaur egun. Baztango udalak mugakide dituen Lapurdi eta Nafarroa Behereko 10 udalerriekin dituen mugak behatzeko ekitaldia egiten du urtero irailean, 1856. urteko Espainia eta Frantziako estatuen arteko mugen tratatuak ezarritakoaren arabera. Itun horretan estatuen arteko muga 602 mugarrirekin zedarritzea erabaki zuten. Mugarri horiek Bidasoatik Portbou/Cervera (Herrialde Katalanak), mendebaldetik ekialdera, zenbakituta daude. Baztango ordezkariek 56. mugarrian, Sararekin mugan, hasten dute ikuskatzea, eta hiru egunez 10 udal mugakideetako ordezkariekin Urepeleko mugan dagoen 140. mugarriraino joaten dira. Behaketan Urdazubiko udalak ere parte hartzen du, Senpere eta Ainhoarekin muga egiten baitu udalerri nafar honek. Azken urteetan Kataluniako zenbait udalek uko egin diote estatuen arteko mugen behaketa honi, bere naziotasun ideiarekin talka egiten duelako. Denbora askoan bi estatutan banatuta egon arren, argi dago udal mugakideen artean lotura handia dagoela. Horren erakusgarri da Ainhoa, Sara, Urdazubi eta Zugarramurdik osatzen duten Xareta elkartea.
2020ko apirilean estatu frantseseko agintariek pandemiari aurre egiteko Espainiako estatuarekiko muga ixteko hartutako erabakiak eragozpen nabarmenak ekarri zizkien inguruko herritarrei eta Urdazubi, Zugarramurdi, Baztan, Etxalar eta Berako alkateek ohiko pasabideak irekitzeko eskatu zuten. Berako alkateak Antxeta irratian azaldu zuenez Beratik Zugarramurdira joateko biderik ohikoena Saratik (Lapurdi) barrena da, baina inguruan irekita zegoen pasabide bakarra Dantxarieneakoa zenez, herritarrek itzulinguru luzeak egin behar izaten zituzten. Inguruan ugariak diren bentetan ere eragin ekonomikoa izan zuen itxierak.
Tolosa
Gipuzkoako Tolosa da mugakide kopuruaren araberako sailkapenean bigarrena, 17 udalerrirekin egiten baitu muga.
Tolosaren azalera 37,39 km²-koa, Baztanenaren hamarretik bat inguru. Hori kontuan izanda, zer eragiten du mugakideen ugaritasuna? Tolosak bere azalerarako perimetro handia du, ia 62 km, Baztanek duenaren erdia edo. Perimetroa/azalera arteko erlazio horren atzean Tolosaren itxura luzanga eta udalerriaren mugen barruan dauden bi barrendegiak daude: Bedaio eta Belabieta.
- Tolosaren lur sail nagusiak 12 udalekin egiten du muga: Alkiza, Hernialde, Anoeta, Irura, Villabona-Amasa, Ibarra, Leaburu, Altzo, Alegia, Ikaztegieta, Legorreta, Albiztur
- Bedaio Tolosako herrigunetik 27 kilometrora hego-ekialdean, Aralarren magalean, Nafarroarekin mugan, dagoen herri txiki bat da. Bedaiok 6 udalerrirekin du muga (horietatik 2 zati nagusiaren mugakideak): Altzo, Lizartza, Gaztelu (barrendegi batekin muga), Araitz (Azkarate herria), Amezketa, Alegia
- Belabietak barrendegiak Tolosaren zati nagusiaren mugakide diren Villabona-Amasa eta Ibarrarekin muga egiteaz gain Berastegi ere mugakide du. Zehazki Berastegiko Eldua auzoarekin egiten du muga. Eldua ere barrendegi bat da, eta 8 udalerrirekin egiten du muga: Andoain, Elduain, Gaztelu (Eldua, Gaztelu, Belauntza muga hirukoitza?), Belauntza, Berrobi, Ibarra, Tolosa eta Villabona-Amasa. X metro karratu dituen auzo batentzat ez da marka makala (azalera / mugakideak parametroan nola geratzen da?).